احادیث درباره بدبینی بدبینی و بد گمانی یک حالت درونی است که موجب عدم اعتما...
احادیث درباره بدبینی
در منابع اسلامی بدبینی و بدگمانی که از آن به سوء ظن تعبیر شده یک حالت درونی است که موجب عدم اعتماد شخص به دیگران و اطرافیانش می شود، از این رو نسبت به حوادث، وقایع، افراد و کارهای آنان با دید منفی نگریسته و آنها را به صورت نادرست تفسیر می کند. بدبینی "سوء ظن" یکی از گناهانی است که در مقابل آن خوش بینی (حسن ظن) می باشد که از صفات خوب است.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ. (سوره ی حجرات آیه ی 12)»
ای اهل ایمان، از بسیاری از گمان ها دوری کنید که برخی گمان ها معصیت است.
*******
«وَ ذلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنْتُم بِرَبِّکُمْ أَرْدَاکُمْ فَأَصْبَحْتُم مِنَ الْخَاسِرِینَ. (سوره فصلت آیه ی 23)»
و این گمان بدی بود که درباره پروردگارتان داشتید و همان سبب هلاکت شما شد و سرانجام، از زیان کاران شدید.
*******
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم :
«إنَّ حُسنَ الظَّنِّ مِنَ العِبادَةِ.»
حسن ظن و خوش‌بینی انسان خود یكی از مصادیق عبادت است.
*******
پیامبر اکرم (ص) در حدیثی می فرمایند :
«اِیّاکُمْ وَ الظَّنُّ فَاِنَ الْظَنَّ اَکْذَبُ الْکِذْبِ،»
از گمان بد بپرهیزید که گمان بد، بدترین نوع دروغ است.
*******
پیامبر اسلام (ص) نیز فرمودند :
«اِنَّ اللّه َ تعالی حَرَّمَ مِنَ المُسْلِمِ دَمُه و مالُه و اَنْ یُظَّنَ به ظَنَّ السّوءِ.»
خداوند خون و مال و بدگمان شدن به مسلمان را حرام کرده است.
*******
امام علی (ع) فرمودند :
«لاتَظُنَّن بِكَلِمَهٍ خَرَجَت مِن اَحَدٍ سُوءاً وَ انتَ تَجِدُ لَها فی الخَیرِ مُحتَمِلاً».
امام علی (ع) فرمودند : «هرگاه سخنی از برادرت سر زد و تو می توانی برای آن محمل خوبی بیابی، به آن گمان بد مبر».
*******
حضرت علی (ع) می فرمایند :
«اِعلَمُوا عِبادَ اللّه ِ اِنَّ الْمُؤمِنَ لا یُمْسی و لا یُصْبِحُ اِلاّ وَ نَفْسُه ظَنُونٌ عندَه»
بدانید ای بندگان خدا که مؤمن (روزی را) شب نمی کند و (شبی را) صبح نمی کند، مگر آنکه به نفس خود، بدگمان است.
*******
امام على (ع) فرمودند :
«لااِیْمانَ مَعَ سُوءِ ظَنٍّ،»
کسى که سوء ظن دارد ایمان ندارد.
حدیث هایی درباره بدبینی
حضرت على (ع) فرمودند :
«أَفضَلُ الوَرَعِ حُسنُ الظَّنِّ.»
حسن ظن و خوش بینی بالاترین مرتبه تقوی و پرهیزکاری است.
*******
حضرت على (ع) فرمودند :
«إِذَا اسْتَوْلَی الصَّلَاحُ عَلَی الزَّمَانِ وَ أَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حَوْبَةٌ فَقَدْ ظَلَمَ وَ إِذَا اسْتَوْلَی الْفَسَادُ عَلَی الزَّمَانِ وَ أَهْلِهِ فَأَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ فَقَدْ غَرَّرَ.»
هر گاه نیکوکاری بر روزگار و مردم آن غالب آید، اگر کسی به دیگری گمان بد برد، در حالی که از او عمل زشتی آشکار نشده، ستمکار است.
و اگر بدی بر زمانه و مردم آن غالب شود، و کسی به دیگری خوش گمان باشد، خود را فریب داده است.
*******
امام على (ع) فرمودند :
«اَلمُريبُ اَبَدا عَليلٌ؛»
آدم بدبين، هميشه بيمار است.
*******
امام على علیه السلام می فرمایند :
هر كه به جاهاى بد رفت و آمد كند، مورد بدگمانى و تهمت واقع مى شود.
*******
امام صادق (ع) فرمودند :
«مَنْ جالسَ اهلَ الرَّیْبِ فَهُوَ مُریبٌ،»
کسی که با اهل شک و گمان بد هم نشینی کند، از آن ها می شود.
*******
امام رضا (ع) :
«اِعلَمْ أَنّ الجُبنَ وَ البُخلَ وَ الحِرصَ غریزهٌ یَجمَعُها سُؤُالظَّنِّ.»
این را بدان که (این سه صفت) ترس و بخل و طمع، غریزه‌هایی هستند که منشأ همه آنها سؤظن و بدبینی است.
*******
امام رضا (ع) می فرمایند :
«أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ بِي إِنْ خَيْراً فَخَيْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّا»
به خداوند خوش گمان باش، زيرا خداى عز و جل مى فرمايد: من نزد گمان بنده مؤمن خويش هستم، اگر به من خوش گمان باشد، به خوبى با او رفتار مى كنم و اگر به من بدگمان باشد، به بدى با او رفتار مى كنم.
*******
امام رضا علیه السلام فرمودند :
«مَن عَرَّضَ نَفسَهُ لِلتُّهمَهِ فَلایَلومَنَّ مَن أساءَ الظَّنَّ بِه.»
کسی که خود را در معرض تهمت قرار می دهد، دیگر حق ندارد کسانی که به او بدگمان می شوند ملامت نماید.
*******
امام رضا علیه السلام می فرمایند :
«اِعلَمْ أَنّ الجُبنَ وَ البُخلَ وَ الحِرصَ غریزهٌ یَجمَعُها سُؤُالظَّنِّ.»
این را بدان که (این سه صفت) ترس و بخل و طمع، غریزه هایی هستند که منشأ همه آن ها سوءظن و بدبینی است.
گردآوری : بخش مذهبی بیتوته
