مهدی مهدوی‌کیا، کاپیتان سابق تیم ملی و پرسپولیس و ستاره اسبق هامبورگ، چهارشنبه شب هفته گذشته با انتشار عکسی در صفحه شخصی‌اش در اینستاگرام، از کسب مدرک مربیگری A یوفا خبر داد. مربی‌ای که پیش از این از سال 2015 تا 2018 در تیم جوانان هامبورگ به عنوان مربی تهاجمی (offensive coach)، در سال 2018 به عنوان دستیار در تیم زیر 16 ساله‌های هامبورگ و از 2018 تاکنون هم به عنوان دستیار در تیم زیر 21 ساله‌های هامبورگ فعالیت کرده ولی حالا با داشتن مدرک A یوفا می‌تواند به عنوان سرمربی یا دستیار در تیم‌های بزرگسالان فوتبال اروپا فعالیت کند.
هر چند به نظر می‌رسد که این بازیکن بزرگ تاریخ فوتبال ایران، عجله‌ای در راه مربیگری ندارد و با رد کردن پیشنهاد سرمربیگری تیم امید ایران، نشان داده که می‌خواهد با تجربه بیشتر وارد دنیای مربیان حرفه‌ای شود. گرچه به عنوان مثال برای مربیگری در لیگ برتر انگلستان، مدرک A هم کافی نیست و مربیان ملزم به گذراندن پرولایسنس هستند. این دوره شامل مرور پیشرفته‌ترین مباحث تاکتیکی روز و نکات رهبری و مدیریت تیم است و معمولاً بدون پیشنهاد مربیان لیگ برتری فردی را برای این دوره نمی‌پذیرند.
مربیان ایرانی با مدرک A یوفا
علاوه بر مهدوی‌کیا، مربیان ایرانی دیگری هستند که مدرک مربیگری A یوفا را دارند. طبق آنچه غلامرضا جباری دبیر کمیته آموزش فدراسیون فوتبال در اختیار خبرنگار «ایران» قرار داد، حسین عبدی، عبدالله مهاجر، محمدرضا پرکاس، علیرضا مرزبان و علیرضا ناصری مربیانی هستند که این مدرک را دارند. البته جباری تأکید کرد اینها مربیانی هستند که مدارک خود را در اختیار کمیته آموزش فدراسیون فوتبال قرار داده‌اند و شاید مربیان دیگری باشند که دارای چنین مدرکی هستند اما به بخش آموزش فدراسیون اطلاع نداده‌اند. وحید هاشمیان، فریدون زندی و محمد تقوی سرمربی فصل گذشته تراکتورسازی، جزو این دسته مربیان هستند که طبق گفته خودشان مدرک مربیگری A یوفا را دریافت کرده‌اند. هاشمیان در کنار کسب این مدرک، تجربه حضور روی نیمکت تیم‌های هالشتنبک رلینگن و نیندورفر در اوبرلیگای آلمان را هم دارد. فریدون زندی، هافبک سابق تیم ملی سال 97 مدرک خود را دریافت کرد و امیر هاشمی مقدم بازیکن سابق استقلال و مدیر برنامه‌های علیرضا جهانبخش هم یکی دیگر از این دسته مربیان است.
«پرولایسنس»دارهای کم شمار
حسین عبدی، کاپیتان و مربی سابق پرسپولیس، اولین مربی وطنی است که موفق شده بالاترین مدرک پرولایسنس (حرفه‌ای) که بالاترین درجه مدرک مربیگری اروپا است را دریافت کند. او در انگلستان همکلاس بزرگانی چون گرت ساوت‌گیت و جان فرانکو زولا بوده است. علاوه بر عبدی، وحید هاشمیان هم در سال 94 توانست مدرک پرولایسنس مربیگری خود را در آلمان کسب کند. محمدرضا پرکاس و علیرضا ناصری دیگر مربیانی هستند که مدرک پرولایسنس اروپا را دارند ولی عبدی و هاشمیان این مدرک خود را در اختیار فدراسیون نگذاشته‌اند.
A یوفا با A آسیا برابر شد
نکته حائز اهمیت اینکه مدرک A آسیا در گذشته با مدرک مربیگری A یوفا برابری نمی‌کرد. در واقع A آسیا برابر با B یوفا بود ولی از زمانی که AFC اندی راکسبورگ، رئیس آموزش مربیان اروپا را دعوت به همکاری کرد و تمام برنامه‌های اجرا شده توسط او را طبق کنوانسیون (معاهده) جدیدی که به امضا رسیده، در کنفدراسیون فوتبال آسیا اجرایی کرد، ارزش مدرک A آسیا با مدرک A یوفا برابر شد. در این شرایط امتیاز برگزاری کلاس‌های مربیگری A آسیا به صورت مستقل با توجه به امکانات، تجهیزات و منابع علمی به تعدادی از کشورهای قاره کهن از جمله ایران داده شده است. بهمن ماه سال گذشته اولین دوره‌ای از کلاس‌ها بود که برپایه برابری مدرک A آسیا و یوفا برگزار شد. دوره‌ای که مسعود اقبالی مدرس الیت آسیا تدریس آن را برعهده داشت و چهره‌هایی نظیر علی کریمی، جواد کاظمیان، محمد محمدی، جلال امیدیان و مهدی امیرآبادی در آن شرکت داشتند.
آنها با موفقیت این دوره را سپری و مدرک A آسیا را دریافت کردند. البته 930 مربی ایرانی مدرک A آسیا دارند. نکته مهم این است که آنها پیش از برابری مدرک آسیا و اروپا، آن را دریافت کرده‌اند و حالا نیازمند معادل‌سازی است. فدراسیون فوتبال هفته گذشته به کنفدراسیون فوتبال آسیا نامه زده که آیا مربیانی که تا قبل از 1/1/2019 مدرک گرفته‌اند، می‌توانند طبق کنوانسیون جدید معادل سازی کنند یا مدرک پیشین باید با کلاس دانش افزایی به‌روز‌رسانی شود که هنوز AFC پاسخی به این نامه نداده است. برای نشستن روی نیمکت تیم‌های لیگ برتری داشتن مدرک A آسیا ضروری است و اگر کسی این مدرک را نداشته باشد، نمی‌تواند سرمربی باشد. مانند مشکلی که در لیگ هفدهم برای علی کریمی به وجود آمده بود و به جای او علیرضا امامی‌فر در کنفرانس‌های مطبوعاتی قبل و بعد از بازی‌های سپیدرود شرکت می‌کرد.
43 مربی دارای پرولایسنس آسیا
مدرک پرولایسنس آسیا مدرکی است که 43 مربی ایرانی آن را دارند. مربیانی مانند امیر قلعه‌نویی، حمید استیلی، حمید درخشان، افشین پیروانی، محمد احمدزاده، هومن افاضلی، مارکار آقاجانیان، مجید جلالی، نعیم سعداوی، محمد مایلی‌کهن، عبدالصمد مرفاوی، علی اصغر مدیرروستا و یحیی گل‌محمدی. ضمن اینکه مربیانی مانند علیرضا منصوریان و علی دایی هم قرار است در کلاس پرولایسنسی که فدراسیون در تیرماه 98 برگزار خواهد کرد، شرکت کنند. جباری دبیر کمیته آموزش در این باره گفت: «به نظر می رسد که یوفا مدرک پرولایسنس آسیا را قبول داشته باشد. ضمن اینکه کسی تا به حال معادل سازی در این رابطه انجام نداده است».
حامد جیرودی
