خبازی نیشابوری شاعران پارسی زبان خبازی نیشابوری از قدیمی ترین شاعران شن...
خبازی نیشابوری شاعران پارسی زبان
نام کامل: خبازی نیشابوری
متولد: نامشخص
درگذشت: ۳۴۲ هجری قمری
حرفه: شاعر
دوره: پس از اسلام، زمان سامانیان
آثار به جای مانده: یک دوبیتی
زندگینامه خبازی نیشابوری
از این شاعر ایرانی، نظامی عروضی در چهار مقاله به عنوان شاعر بزرگ دوران سامانیان یاد کرده است. او با افرادی همچون جویباری، ابوالعباس بن عباس رنجی، ابوالمثل بخاری و رابعه بلخی، رودکی، کسایی و دقیقی و... هم دوره بوده و از آثار او چیز زیادی باقی نمانده است.
عکسی از رودکی شاعر معروف از هم دوره های خبازی نیشابوری
همچنین نام خبازی نیشابوری در لغت نامه معتبر دهخدا نیز موجود است که در این کتاب نیز، او شاعری متقدم از دوران سامانی معرفی شده است.
در کتاب مجمع الفصحاء جلد اول نیز چند خطی راجع به خبازی نیشابوری موجود است:
از استادان قدیم و سخنگویان زمان سامانیان، در نظم سخن پارسی و هم دوره بلخی و رودکی و بسیاری از شاعران بزرگ ایرانی دیگر بوده و از اشعارش چیزی باقی نمانده. تاریخ فوت او ۳۴۲ هجری قمری ذکر شده است.
آثار باقی مانده از خبازی نیشابوری
همانطور که پیش تر نیز اشاره کردیم از این شاعر ایرانی تنها یک بیت باقی مانده است. این بیت عبارت است از:
می بینی آن دو زلف که بادش همی برد
گویی که عاشقی است که هیچش قرار نیست
یا نه که دست حاجب سالار لشکر است
کز دور مینمایدکامروز بار نیست
دلیل اهمیت شاعران و ادبیات دوره سامانیان
در طول تاریخ بارها فرهنگ ایرانی و زبان پارسی مورد ظلم واقع شده است؛ با این حال مردم این سرزمین همیشه راه خود را پیدا کرده اند. دوره سامانیان نیز از همان زمان هایی بود که تلاش های فراوانی برای بخشیدن جانی تازه به زبان پارسی و فرهنگ ایرانی انجام شد. پادشاهان در آن زمان در حرکتی فرهنگی زمینه مناسبی برای رشد و گسترش پارسی فراهم کردند و با حمایت این سلسله علم و ادبیات به زبان فارسی دری در خراسان شروع به رشد کرد.
سامانی ها زبان فارسی را زنده کردند
البته زبان عربی به عنوان زبان اداری و ابزاری برای ارتباط با دیگر کشورهای اسلامی استفاده می شد اما علاقه شدید به زبان مادری باعث شد شاعران و نویسندگانی که به این زبان می نوشتند حمایت شوند.
در این زمان حتی جنبش هایی جهت ترجمه آثار از عربی به فارسی راه افتاد که کتاب های بسیاری چون کلیله و دمنه، تفسیر بزرگ طبری و تاریخ طبری نیز به فارسی دری برگردانده شد.
فارسی دری در دوره اسلامی به همین زبان معمول رایج بوده است برای مثال به این متن توجه کنید:
«نصر بن احمد این سخن بشنید. خوش آمدش. دستور خویش را، رودکی را فرمود تا به نظم آورد، و کلیله و دمنه اندر زبان خرد و بزرگ افتاد و نام او بدین زنده گشت، و این نامه از او یادگاری بماند.»
عکسی از مقبره به جای مانده از زمان سامانیان
تفاوت پارسی پهلوی و فارسی دری
زبانی که به فارسی دری شهرت یافت با زبان پهلوی تفاوت هایی دارد. زبان پهلوی زبان رسمی و دینی افرادی بود که به کیش زرتشتی خود پایبند مانده بودند و برای مسلمانان ایرانی استفاده از زبان غیر مسلمانان مکروه شمرده می شد! به همین دلیل زبان فارسی دری که با خط عربی نوشته می شد شرایطی مورد نیاز جهت رشد کافی پیدا کرد و ایرانیان مسلمان نیز می توانستند از زبان مادری خود استفاده کرده و آن را به عنوان زبان اصلی انتخاب کنند.
گردآوری:بخش علمی بیتوته
