فلسفه وجود امام چیست ؟ مقام امامت، عالی ترین مقامی است که بشر می تواند به آن...
فلسفه وجود امام چیست ؟
دین مبین اسلام آخرین دین الهی و پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم آخرین فرستاده خدا بر مردم بوده است، امامت به معنای جانشینی پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و پیشوایی مردم از مهم ترین مسائل كلامی است. کلمه ی امام به معنای پیشوا و رهبر است.
اعم از این که این پیشوایی به سوی سعادت و کمال و یا در جهت انحطاط و سقوط باشد؛ پیشوا یعنی کسی که پیش رو است و عده ای تابع و پیرو او هستند؛ اعم از آن که عادل و درست کار باشد و یا باطل و گم راه کننده : در قرآن کریم واژه ی امام در هر دو معنا به کار رفته است :
(وَجَعَلْناهُمْ أَئِـمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا) ؛ ما آن ها را پیشوایان هادی به امر خودمان قرار دادیم.
و در جای دیگر می فرمایند: (أَئِمَّـةً یَدْعُونَ إِلی النّارِ) ؛ پیشوایانی که مردم را به سوی آتش می خوانند.
امامان معصوم (ع) و امام زمان (عج) امان اهل زمین می باشند و اگر زمین خالی از این حجت های الهی بماند، دنیا و اهلش نابود خواهند شد؛ حضرت مهدی (عج) می فرمایند: «همانا من سبب آرامش و امنیت مردم روی زمین هستم، چنان كه ستارگان امان اهل آسمانند»
فلسفه ی نیاز بشر به امام :
برای امامت می توان دو شأن یا مقام و مفهوم را تصور كرد :
الف. امامت به معنای رهبری سیاسی
بر اساس این مفهوم امام كسی است كه رهبر جامعه اسلامی است و وظیفه ی آن ایجاد نظم در جامعه و نیز حفاظت از مرزهای كشور اسلامی، اقامه حدود و ... را بر عهده دارد.
لزوم وجود چنین نهادی در جامعه ضروری است، از این رو شیعه و سنی هر دو لزوم وجود امام به این معنا را ثابت می دانند و تنها در مصداق آن با یكدیگر اختلاف نظر دارند.
ب. امامت به معنای مرجعیت دینی
در نگاه اهل سنت از آنجا كه معتقد به نظریه «حسبنا كتاب الله» هستند، امامت به معنای مرجعیت دینی را لازم نمی دانند. اما شیعه بر اساس آموزه های دینی خود و با ارائه برهان قائل به لزوم وجود امام به معنای مرجعیت دینی نیز هستند :
1. خداوند متعال انسان را آفریده تا به كمال برسد؛
2. از آنجا كه ابزارهای معرفتی انسان ـ یعنی عقل و حس ـ برای شناخت راه سعادت و كمال كافی نیستند، لازم است تا خداوند پیامبرانی را بفرستد تا راه سعادت را به مردم بشناسانند؛
3. پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم آخرین پیامبر، و دین اسلام آخرین دین است؛
4. ختم نبوت در صورتی درست است كه دین اسلام پاسخگوی تمام نیازهای بشری باشد؛
5. بسیاری از احكام دین در قرآن كریم و سنت نبوی نیست؛
6. از این رو باید افرادی باشند تا پس از پیامبر(ص) پاسخگوی نیازهای بشر تا قیامت باشند؛
7. آنها همان امامان هستند كه لازم است تمام ویژگی های پیامبر جز مقام نبوت را دارا باشند.
همه چیز درباره فلسفه وجود امام
هدف از وجود امام، پس از پیامبر (ص)، پر کردن خلائی است که از درگذشت پیامبر بوجود می آید، پیامبر بر مبنای حق و براساس احکام و دستورهای راستین الهی حکومت می کرد، او در تطبیق حکم بر موضوع، اشتباه و خطا نمی کرد.
اکنون پس از فوت پیامبر (ص) چنین خلائی به وجود می آمد، این خلاء نمی تواند به وسیله کسانی پر شود که از بسیاری از احکام الهی آگاهی نداشتند و پرونده ی زندگی آنان مملو از اشتباهات و خطاهای خطرناک می باشد بلکه باید این خلاء به وسیله شخصیت هایی والا مقام پر شود که نسخه ای دیگر از پیامبر (ص) بوده و از تمام احکام و فروع دین اسلام آگاهی دارند و هرگز دچار خطا و اشتباه نمی شوند.
اینجاست که وجود امام معصوم و عالم آگاه برای ادامه ی حکومت حقه الهیه و اجرای احکام خدا به صورت یک امر لازم و ضروری، جلوه می کند.
همچنین در پاسخ به این سؤال كه آیا قرآن برای هدایت بشر کافی نیست؟ باید بگوئیم که: همه ی گروه ها و فرقه ها آیاتی از آن را دستاویز قرار می دهند و هر کدام به نفع خود گوشه ای از آن را گرفته و استدلال می کنند و با این وضع چگونه می توان گفت قرآن بدون امام برای راهنمایی جامعه کافی است ؟
مگر قانون و کتاب طب بدون پزشک می تواند بیماران را سالم کند؟!
افزون بر آن، برداشت های مختلفی از قرآن وجود دارد و برای رسیدن به معنای حقیقی لازم است به انسان هایی معصوم مراجعه كرد.
پرسش : فلسفه وجودی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در عصر غیبت چیست؟
پاسخ : اگرچه حضور امام معصوم (ع) دارای برکات بسیار زیادی است؛ اما وجود امام معصوم در حال غیبت نیز دارای برکات زیادی است که به طور اجمال بیان می شود: 1. واسطه ی فیض الهی بودن 2. استفاده مردم از وجود ایشان، 3. افاضات علمی و عنایات ربانی ایشان که به مؤمنان اختصاص دارد، 4. حجت الهی بودن که برای خدا با برهان روشن قیام می کند. از این رو و به جهت صدها آثار وجودی دیگر است که در روایات آمده است: زمین هیچ گاه از حجت خداوند، خالی نمی ماند.
پرسش : فلسفه وجود امام چیست؟
پاسخ : بسیارى از امور كه به عنوان اهداف بعثت پیامبران یا فلسفه وجودى آنان گفته مى شود، در مورد «وجود امام» نیز صادق است. تقویت و تایید شناخت عقلى به وسیله بیان پیشوای معصوم، معرفت به اموری که عقل از درک آنها عاجز است، تشخیص و اجرای صحیح ترین قوانین مورد نیاز انسان، پرورش مراتب اخلاق و ... از اهداف پیامبران و امامان است.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
