علائم، علل و درمان آپنه خواب

آپنه‌ خواب مرکزی نسبت به آپنه‌‌‌ خواب انسدادی، کمتر اتفاق می‌افتد

آپنه خواب یک اختلال بالقوه جدی در خواب است که در آن تنفس مکررا متوقف می شود و شروع می شود. اگر پس از یک شب  خواب کامل احساس خستگی می کنید، ممکن است دچار آپنه خواب شوید.

انواع اصلی آپنه خواب عبارتند از:

آپنه انسدادی خواب: فرم شایع تر است که راه هوایی در بینی و حلق را تا حدی یا به‌طور کامل مسدود می‌کند، این مشکل می‌تواند ناشی از لوزه‌های بزرگ، زبان بزرگ یا بافت بیش از حد در راه تنفسی مسدود شده باشد. .

آپنه مرکزی خواب: زمانی اتفاق می افتد که مغز شما سیگنال های مناسب را برای عضلات کنترل تنفس ارسال نمی کند.

سندروم آپنه خواب مرکب: زمانی رخ می دهد که کسی هر دو آپنه انسدادی خواب و آپنه مرکزی خواب را داشته باشد.

اگر فکر می کنید آپنه خواب دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. درمان می تواند نشانه های شما را کاهش دهد و ممکن است به جلوگیری از مشکلات قلبی و سایر عوارض کمک کند.

علائم آپنه خواب : 

علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی خواب همپوشانی دارند، گاهی اوقات تعیین نوع   آن  مشکل است. شایع ترین علائم و نشانه های آپنه انسدادی و مرکزی خواب عبارتند از: 

• خروپف با صدای بلند

• با دهان باز نفس کشیدن در خواب

• بیدار شدن با دهان خشک

• سردرد صبحگاهی

• مشکل خوابیدن (بی خوابی)

• خواب بیش از حد در طول روز (Hypersomnia)

• بیدار شدن سخت

• کج خلقی

آپنه خواب می تواند بر هر کسی، حتی کودکان تاثیر بگذارد

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

خروپف با صدای بلند می تواند یک مشکل بالقوه جدی را نشان دهد، اما نه همه کسانی که آپنه خواب دارند. اگر علائم آپنه خواب را دارید، با پزشک خود صحبت کنید. شما در مورد هر مشکل خواب که باعث خستگی، خواب آلودگی و کج خلقی می شود، از پزشک خود سوال کنید.

علل آپنه خواب :

علل آپنه‌ خواب انسدادی:

آپنه‌ انسدادی زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه‌های پشت گلوی شما شل می‌شوند. این عضلات از کام نرم، زبان کوچک (بافت مثلثی شکلی که از کام نرم آویزان است)، لوزه‌ها، دیواره‌های جانبی گلو و زبان حمایت می‌کنند.

هنگامی که این عضلات شل می‌شوند، راه هوایی شما در حین نفس کشیدن (دَم) باریک یا بسته می‌شود و شما نمی‌توانید هوای کافی دریافت کنید. این امر ممکن است سطح اکسیژن خون شما را پایین بیاورد.

مغز شما این ناتوانی در نفس کشیدن را حس می‌کند و شما را برای مدت کوتاهی از خواب بیدار می‌کند تا بتوانید راه هوایی خود را مجددا باز کنید. این بیدار شدن معمولا آن‌قدر کوتاه است که شما آن را به یاد نمی‌آورید.

ممکن است در حین خوابیدن صدای خرناس، خفگی یا نفس‌نفس زدن از شما شنیده شود. این الگو می‌تواند در طول شب، ۵ تا ۳۰ بار (یا بیشتر) در هر ساعت تکرار شود. این اختلالات بر توانایی شما در دستیابی به فازهای مطلوب و عمیق خواب تأثیر منفی می‌گذارند و احتمالا شما در طول ساعات بیداری‌تان احساس خواب‌آلودگی خواهید کرد.

ممکن است که افراد مبتلا به آپنه‌ خواب انسدادی متوجه نشوند که خواب‌شان قطع شده است. در واقع برخی از افراد مبتلا به این نوع از آپنه‌ خواب، فکر می‌کنند که در تمام طول شب، خواب راحت و خوبی داشته‌اند.

علل آپنه‌ خواب مرکزی:

آپنه‌ خواب مرکزی نسبت به آپنه‌‌‌ خواب انسدادی، کمتر اتفاق می‌افتد و زمانی روی می‌دهد که مغز شما نتواند سیگنال‌ها را به عضلات تنفسی انتقال دهد. این بدان معناست که شما برای مدتی کوتاه هیچ تلاشی برای نفس کشیدن نمی‌کنید. در این صورت ممکن است که با تنگی نفس از خواب بیدار شوید یا برای به‌خواب رفتن یا در خواب ماندن به‌سختی تقلا کنید.

آپنه خواب یک بیماری جدی پزشکی است

عوامل خطر:

آپنه خواب می تواند بر هر کسی، حتی کودکان تاثیر بگذارد. اما عوامل خاصی باعث افزایش خطر شما می شود.

آپنه انسدادی خواب:

عوامل موثر بر این نوع آپنه خواب عبارتند از:

اضافه وزن: چاقی به میزان زیادی خطر ابتلا به آپنه خواب را افزایش می دهد. ذخایر چربی در اطراف راه هوایی فوقانی می تواند تنفس شما را مختل کند.

دور گردن: افرادی که گردن های ضخیمی دارند ممکن راه های هوایی باریکی داشته باشند.

راه هوایی محدود: ممکن است گلوی شما به‌طور ارثی باریک باشد یا ممکن است لوزه‌ها یا آدنوئیدها (لوزه‌ی سوم) بزرگ شوند و راه هوایی را مسدود کنند، به‌خصوص در کودکان مبتلا به آپنه‌ خواب.

مرد بودن: مردان دو تا سه برابر بیشتر احتمال ابتلا به آپنه خواب نسبت به زنان دارند. با این حال، زنان در صورت داشتن اضافه وزن، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند و خطر آنها نیز پس از یائسگی افزایش می یابد.

مسن بودن: آپنه خواب عمدتا در افراد مسن افزایش می یابد.

سابقه خانوادگی: داشتن اعضای خانواده با آپنه خواب ممکن است خطر ابتلا شما را افزایش دهد.

استفاده از الکل،آرام‌بخش‌ها و خواب‌آورها: این داروها عضلات را در گلو شل می کنند، که می تواند آپنه انسدادی خواب را تشدید کند.

سیگار کشیدن: احتمال ابتلای افراد سیگاری به آپنه‌ خواب انسدادی، ۳ برابر کسانی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند. سیگار کشیدن می‌تواند میزان التهاب و احتباس مایع را در راه هوایی فوقانی افزایش دهد. این ریسک بعد از ترک سیگار، به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

گرفتگی بینی: اگر دچار مشکل تنفس در بینی خود هستید  چه به خاطر ساختار تنفسی‌تان و چه از نظر آلرژی - احتمال بیشتری برای ایجاد آپنه انسدادی خواب دارید.

آپنه مرکزی خواب:

عوامل خطر برای این نوع آپنه خواب عبارتند از:

مسن بودن: خطر آپنه مرکزی خواب در افراد مسن بیشتر است.

مرد بودن : آپنه خواب مرکزی در مردان بیشتر از زنان است.

اختلالات قلبی: داشتن نارسایی احتقانی قلب این خطر را افزایش می دهد.

استفاده از داروهای ضد درد و داروهای ضد افسردگی: به ویژه داروهای طولانی مدت مانند متادون، خطر آپنه مرکزی خواب را افزایش می دهند.

سکته مغزی: افرادی که قبلا دچار سکته‌ی مغزی شده‌اند، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به آپنه‌ خواب مرکزی یا آپنه‌ خواب مرکزی نیازمند به درمان (آپنه‌ خواب مختلط)، قرار دارند.

داشتن آپنه خواب باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای انسولین و دیابت نوع 2 می شود

عوارض جانبی

آپنه خواب یک بیماری جدی پزشکی است. عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:

خستگی روزانه :

بیداری های مکرر در معرض آپنه خواب، خواب معمولی و ترمیمی را غیر ممکن می سازد، موجب خواب آلودگی روزمره، خستگی و تحریک پذیری می شود. 

ممکن است كه شما در تمرکز کردن نيز دچار مشکل شوید یا متوجه شوید که در محل کار، در حین تماشای تلویزیون یا حتی درهنگام رانندگی خواب‌تان می‌برد. احتمال تصادف وسایل نقلیه یا بروز حادثه در محل کار در افراد مبتلا به آپنه‌ خواب بیشتر است.

شما همچنین ممکن است بدخلق یا افسرده باشید، کودکان و نوجوانان مبتلا به آپنه خواب ممکن است در مدرسه به مشکل برخورد کنند یا مشکلات رفتاری داشته باشند.

فشار خون بالا یا مشکلات قلب:

اُفت‌ ناگهانی در سطوح اکسیژن خون که در طی آپنه خواب اتفاق می افتد فشار خون را افزایش می دهد و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار می گذارد. داشتن آپنه انسداد خواب باعث افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا می شود.

آپنه انسدادی خواب ممكن است خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی و ضربان قلب غیر طبیعی مانند فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد. اگر بیماری قلبی دارید، چندین قسمت از اکسیژن خون پایین (هیپوکسی یا هیپوکسمی) می تواند منجر به مرگ ناگهانی ناشی از ضربان قلب نامنظم شود.

دیابت نوع 2:

داشتن آپنه خواب باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای انسولین و دیابت نوع 2 می شود.

سندرم متابولیک:

این اختلال که شامل فشار خون بالا، سطح کلسترول غیرطبیعی، قند خون بالا و افزایش دور کمر است، با خطر بالایی از بیماری قلبی همراه است.

عوارض ناشی از مصرف داروها و عمل جراحی:

مصرف برخی از داروها و همچنین بیهوشی عمومی در افراد مبتلا به آپنه‌ خواب انسدادی، ممکن است که عوارضی را درپی داشته باشد. احتمال دچار شدن این افراد به عوارض پس از جراحی در جراحی‌های مهم، بیش از دیگران است، چرا که آنها مستعد ابتلا به مشکلات تنفسی هستند، به‌خصوص هنگامی که بی‌حال یا بیهوش به پشت دراز می‌کشند. قبل از عمل جراحی به پزشک‌تان اطلاع دهید که به آپنه‌ خواب دچارید و تحت چه درمانی هستید.

مشکلات کبد:

نتایج غیر طبیعی در آزمایش عملکرد کبدی افراد مبتلا به آپنه خواب بیشتر احتمال دارد و مجاری ادرار آنها احتمالا نشانه های زخم (بیماری کبدی چربی غیرالکلی) را نشان می دهد.

کم‌خوابی یا بی‌خوابی اطرافیان:

خروپف با صدای بلند می‌تواند مانع شود که اطرافیان شما، استراحت و خواب کافی داشته باشند و ممکن است که در روابط شما مشکل ایجاد کند. 

پزشک شما ممکن است تستهای ساده ای را برای تشخیص آپنه خواب در خانه بکار ببرد

تشخیص آپنه خواب:

پزشک شما ممکن است براساس نشانه ها و علائم و سابقه ی خواب شما ارزیابی کند که در صورت امکان ممکن است شما را به یه متخصص خواب ارجاع دهد. در آنجا یک متخصص خواب می تواند به شما در تعیین نیاز شما برای ارزیابی بیشتر کمک کند.

ارزیابی اغلب شامل نظارت یک شبه در مرکز خواب تنفس و سایر توابع بدن در طول خواب است. تست خواب خانه نیز ممکن است یک گزینه باشد. تست های تشخیص آپنه خواب عبارتند از:

پولیسوموگرافی شبانه: در طول این آزمایش به شما تجهیزاتی وصل می کنند که فعالیت قلب، فعالیت ریه و مغز، الگوهای تنفس، حرکات دست و پا و میزان اکسیژن خون را در حالی که در خواب هستید، کنترل می کنند.

آزمایشات خواب شبانه پزشک شما ممکن است تستهای ساده ای را برای تشخیص آپنه خواب در خانه بکار ببرد. این آزمایشها معمولا ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، جریان هوا و الگوهای تنفسی را اندازه گیری می کند.

اگر نتایج غیر طبیعی باشد، ممکن است که پزشک‌تان بتواند بدون انجام تست‌های بیشتر، درمان شما را آغاز کند. دستگاه های نظارت قابل حمل همه موارد آپنه خواب را تشخیص نمی دهند، بنابراین، ممکن است پزشک شما هنوز هم توصیه پلیسومنوگرافی را حتی اگر نتایج اولیه شما طبیعی باشد تجویز کند.

اگر آپنه انسدادی خواب دارید، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص گوش، بینی و گلو راهنمایی کند تا مانع از انسداد بینی یا گلو شود. ارزیابی توسط یک متخصص قلب یا یک متخصص مغز و اعصاب ممکن است لازم باشد که علل آپنه مرکزی خواب را جستجو کنید.

این دستگاه‌های کوچک و تک‌کاربره، قبل از خواب روی هر سوراخ بینی قرار داده می‌شوند

درمان آپنه خواب :

برای موارد ملایم آپنه خواب، پزشک ممکن است فقط تغییرات شیوه زندگی، مانند از دست دادن وزن یا ترک سیگار را توصیه کند. اگر آلرژی بینی دارید، پزشک درمان آلرژی را توصیه می کند.

اگر این اقدامات علائم و نشانه های شما را بهبود نمی دهد و یا اگر آپنه شما متوسط ​​تا شدید باشد، تعدادی از درمان های دیگر نیز موجود است.

بعضی از دستگاه ها می توانند راه هوایی مسدود شده را باز کنند. در موارد دیگر، جراحی ممکن است ضروری باشد.

درمان غیر جراحی:

فشار مثبت هوایی مداوم (CPAP): اگر آپنه متوسط ​​تا شدید خواب دارید، ممکن است با استفاده از دستگاهی که فشار هوا را از طریق یک ماسک در هنگام خواب استفاده کنید. با CPAP (SEE-pap)، فشار هوا تا حدودی بیشتر از هوا در اطراف است و فقط به اندازه کافی برای جلوگیری از عبور عروق هوایی بالا، جلوگیری از آپنه و خروپف است.

اگر چه CPAP رایج ترین و قابل اعتماد ترین روش درمان آپنه خواب است، برخی افراد آن را ناراحت کننده می دانند. بعضی از مردم این درمان را رها می کنند، اما اکثر افراد با کمی تمرین یاد می‌گیرند که چگونه کشش بندها را طوری تنظیم نمایند که هم احساس راحتی کنند و هم فشار هوای مناسبی دریافت نمایند.

ممکن است که لازم باشد تا برای پیدا کردن ماسکی که با آن احساس راحتی می‌کنید، بیش از یک نوع ماسک را امتحان کنید. استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز به همراه دستگاه CPAP برای برخی از افراد مفید است. اگر در استفاده از این دستگاه به مشکل برخوردید، آن را کنار نگذارید. در این‌ باره با پزشک‌تان مشورت کنید و از او بپرسید که انجام چه تغییراتی می‌تواند به راحتی بیشتر شما در حین استفاده از دستگاه کمک کند.

دیگر دستگاه های فشار: اگر با استفاده از دستگاه CPAP همچنان مشکلی برای شما باشد، ممکن است قادر به استفاده از نوع دیگری از دستگاه باشید که به طور خودکار فشار را در حالی که در حال خواب است را تنظیم کنید (auto-CPAP). واحد هایی که فشار خون مثبت فشار خون (BPAP) را تامین می کنند نیز در دسترس هستند. این زمانی که شما در معرض استنشاق قرار می دهید فشار بیشتری ایجاد می کنید.

دستگاه فشار مثبت بازدمی راه هوایی (EPAP): این دستگاه‌های کوچک و تک‌کاربره، قبل از خواب روی هر سوراخ بینی قرار داده می‌شوند. این دستگاه، دریچه‌ای است که اجازه‌ی ورود آزادانه‌ی هوا را در هنگام دم می‌دهد، اما در هنگام بازدم، هوا باید از سوراخ‌های کوچکی که در دریچه تعبیه شده‌اند، عبور کند. این امر، فشار موجود در راه هوایی را افزایش می‌دهد و آن را باز نگه می‌دارد.

ممکن است که این دستگاه بتواند به کاهش خروپف و خواب‌آلودگی افراد مبتلا به آپنه‌ خواب انسدادی خفیف کمک کند و گزینه‌‌ای مناسب برای افرادی باشد که قادر به تحمل دستگاه CPAP نیستند.

ابزارهای دهانی‌‌: گزینه‌ی دیگر، پوشیدن ابزاری دهانی است که برای باز نگه داشتن گلوی شما طراحی شده است. مطمئنا CPAP مؤثرتر از ابزارهای دهانی است، اما استفاده از ابزارهای دهانی راحت‌تر است. برخی از آنها طوری طراحی شده‌اند که با جلو آوردن فک، راه گلو را باز نگه می‌دارند؛ که گاهی اوقات می‌تواند در کاهش خروپف و آپنه‌ خواب انسدادی خفیف مؤثر باشد.

آپنه خواب یک اختلال بالقوه جدی در خواب است که در آن تنفس مکررا متوقف می شود

عمل جراحی :

معمولا عمل جراحی گزینه اخر بعد از امتحان روش های دیگر است. به طور کلی، قبل از بررسی عمل جراحی حداقل یک آزمایش سه ماهه با دیگر گزینه های درمان پیشنهاد شده است. با این حال برای افراد معدودی که دارای مشکلات خاصی در ساختار فک‌شان هستند، جراحی به‌عنوان اولین و بهترین گزینه به‌ کار می‌رود.

گزینه های جراحی ممکن است عبارتند از:

حذف بافت : در طی این روش (uvulopalatopharyngoplasty)، پزشک شما بافت را از پشت دهان و بالای گلو خارج می کند. لوزه ها و آدنوئید های شما نیز معمولا حذف می شوند.

این نوع جراحی ممکن است باعث پیشگیری از خروپف شود. این روش تأثیر کمتری نسبت به CPAP دارد و درمان مطمئنی برای آپنه‌ خواب انسدادی درنظر گرفته نمی‌شود.

اگر شما نمی توانید CPAP یا دستگاه های دهان را تحمل کنید، برداشتن بافت‌ها در پشت گلو با انرژی رادیوفرکانسی را می توانید انتخاب کنید.

انقباض بافت : گزینه دیگر این است که بافت را در عقب دهان و پشت گلو خود با استفاده از انرژی (رادیوفرنسی) تخلیه کنید. این روش می تواند برای آپنه کم خواب تا متوسط ​​استفاده شود. یک مطالعه نشان داد که این اثرات شبیه به حذف بافت است، اما با کمترین خطرات جراحی.

تغییر موقعیت فک : در این روش، استخوان فک شما به سمت جلو حرکت داده می‌شود. این کار، فضای پشت زبان و کام نرم را بزرگ می‌کند و احتمال انسداد را کاهش می‌دهد. به این روش، توسعه‌ی ماگزیلا مندیبولار گفته می‌شود.

تحریک عصبی: این به جراحی برای قرار دادن یک محرک برای عصب که حرکت زبان را کنترل می کند (عصب هیپوگلیسمی) نیاز دارد. افزایش تحریک کمک می کند که زبان را در موقعیتی نگه دارد که راه هوا را باز نگه دارد.

ایجاد یک گذرگاه هوایی جدید (تراکئوستومی): اگر درمان های دیگر شکست خورد و شما آپنه خواب شدید دارید، ممکن است به این شکل جراحی نیاز داشته باشید. در این روش، جراح شما یک سوراخ را در گردن شما قرار می دهد و یک لوله فلزی یا پلاستیکی را که از آن نفس می کشید وارد می کند.

شما باید این سوراخ را در طول روز بپوشانید اما درهنگام خواب، پوشش آن را بردارید تا بتوانید از طریق آن نفس بکشید.  

سایر انواع جراحی می تواند با پاک‌سازی یا بزرگ کردن مسیر هوایی به کاهش خروپف کمک کند : 

جراحی برای بزرگ کردن لوزه ها یا آدنوئید ها

جراحی کاهش وزن (Bariatric)

گردآوری:بخش سلامت بیتوته