ورزش و سرطان

امروزه ورزش جایگاه ویژه ای در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها دارد،سرطان هم جزو بیماریهایی است که ارتباط نسبتاً زیادی با شیوه زندگی افراد دارد. صنعتی شدن جوامع باعث افزایش بروز این بیماری شده است، در این مقاله ابتدا مطالب مهمی در مورد سرطان گفته می شود و سپس نقش تحرک و ورزش در کاهش بروز سرطان بررسی شده و سپس طریقه ورزش کردن مؤثر آموزش داده می شود . ورزش در بیماران مبتلا به سرطان و جایگاه آن در درمان این بیماران هم جزو دیگری از این مقاله است.

اطلاعات عمومی و مهم در مورد سرطان :

1. کاربرد روشهای رایج (جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی و درمانهای بیولوژیک) موجب علاج قطعی بیش از 50 درصد بیماران مبتلا به سرطان می‌شود با این وجود بیماران تشخیص سرطان را از دردناکترین و منقلب کننده ترین رخدادهای زندگی خود می‌دانند.

2. سن مهمترین عامل خطرساز در ابتلا به سرطان است .

3. گروه درمانی سرطان شامل : پزشک مراقبت های اولیه - متخصص انکولوژی - جراح انکولوژی - متخصص پرتوتابی - پرستار انکولوژی - داروساز- مددکار اجتماعی - متخصص بازتوانی و مشاوران آنها هستند.

4. اگر سرطان در غربالگری تشخیص داده شود(این کار در مراکز بهداشتی درمانی سراسر کشور برای بعضی از سرطان‌ها انجام می‌شود) هر چه تشخیص در مراحل اولیه و زودرس باشد نتیجه درمان بهتر است، ولی اکثر سرطان‌ها بعد از ظهور علائم تشخیص داده می‌شوند(این علائم به خاطر اثر توده‌ای یا فشاری تومور و یا تغییرات ناشی از تولید سایتوکین‌ها و هورمون‌های تولیدی تومور است).

5. در مردان سرطان پروستات و در زنان سرطان سینه شایعترین سرطان می‌باشد.

6. سرطان دومین عامل مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و سومین در کشورهای در حال توسعه و ایران و البته در کشور ایران اولین عامل مرگ و میر بیماری‌های قلبی،عروقی و در مقام دوم تصادفات قرار دارد.

7. سرطان سومین عامل مرگ و میر در ایران است سالانه 30 هزار نفر می‌میرند و 70 هزار مورد جدید اضافه می‌شوند پیش بینی می‌شود عدد درست سرطان در ایران 100 هزار نفر در سال باشد.

8. اجتناب از نور خورشید: استفاده از کرم‌های ضد آفتاب خطر سرطان سلول سنگفرشی را کم می‌کند ولی خط ملانوم را ممکن است افزایش دهد البته باید توجه کرد کسانی که از کرم‌های ضد آفتاب استفاده می‌کنند معمولاً مدت بیشتری در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرند که این می‌تواند خطرناک باشد.

مردی که روزی 2 بسته سیگار به مدت بیست سال می‌کشد نسبت به یک غیر سیگاری 60 تا 70 بار بیشتر مبتلا به سرطان می‌شود.

9. سه تاریخ مهم زندگی هر زن که اثر عمده ای بر میزان بروز سرطان پستان دارد:

1. اولین قاعدگی : خطر در زنانیکه اولین بار در سن 16 سالگی قاعده شوند فقط 50 تا 60 درصد زنانی است که در سن 12 سالگی قاعده شده‌اند (قاعدگی زودرس خطر سرطان را افزایش می‌دهد)

2. اولین حاملگی فول ترم : زنانی که اولین حاملگی فول ترم را تا سن 18 سالگی تجربه کنند 30 تا 40درصد کمتر از زنانی که اولین حاملگی خود را در سنین بالاتر تجربه می‌کنند به سرطان مبتلا می‌شوند.

3. سن یائسگی : یائسگی زود هنگام خطر سرطان را 35 درصد کمتر می‌کند.

4. مدت زمان شیردهی : ریسک سرطان سینه را به مقدار زیادی کاهش می‌دهد در مطالعات ثابت شده زنانی که مجموعاً به مدت 40 ماه به فرزندان خود شیر داده‌اند، ریسک سرطان را در خودشان بسیار کاهش داده‌اند.

10. سه شعار مهم آموزشی در مورد سرطان :

آموزش و شناخت عوامل خطرساز سرطان ، راهی برای تندرستی است.

اکثر سرطانها قابل درمان هستند.

در اثر آموزش و بالا بردن سطح اطلاعات مردم زمان و سیکل درمان هم کوتاهتر می‌شود

تأثیر ورزش در پیشگیری از سرطان

نگاهی به وضعیت جوامع انسانی در کل جهان نشان می‌دهد که زندگی بشری نسبت به سالهای گذشته پیشرفت چشمگیری داشته و در مقابل این پیشرفتها یک تغییر مهم در زندگی ایجاد شده که عبارت است از کاهش بکارگیری بدن به دلیل افزایش امکانات و تسهیلات زندگی می‌باشد. کم تحرکی و بی‌تحرکی امروزه یکی از مشکلات اساسی بشر می‌باشد

در پیشگیری و کنترل سرطان باید به یک نکته اساسی توجه کرد و آن این که سرطان تنها یک اتفاق لحضه‌ای نیست بلکه فرایندی از انواع تغییرات سلولی است که باعث می‌شود سلول بیشتر و بیشتر خود مختار شود.

راههایی که ورزش از طرق آن سبب کاهش بیماری ها و سرطان در انسان می‌شوند را به 10 گروه تقسبم می‌کنیم:

1 : بهبود وضعیت سیستم ایمنی :

در سالخوردگی سیستم ایمنی بدن به طور چشم گیری کاهش می‌یابد(بخصوص ایمنی سلولی)، به نظر می‌رسد که این تغییر سیستم ایمنی سبب شیوع بیشتر سرطان باشد ورزش با بهبود وضعیت سیستم ایمنی خصوصاً در افراد سالمند می‌تواند در پیشگیری از سرطان مؤثر باشد.

2 : نقش ورزش در کاهش استرس :

تمرینات بدنی موجب کاهش استرس می‌شوند زیرا از یک طرف سبب تخلیه انرژی شده و اجازه می‌دهند که بدن از انجام آنها به ثبات برسد و از طرف دیگر امکان تمرکز را به فرد می‌بخشد و به او آرامش می‌دهند و به هر حال باعث کاهش فشارهای روانی می‌شوند.

تغییرات هورمونی در طی فعالیت فیزیکی باعث بهبود خلق می‌شود و استرس را کاهش می‌دهد.

ورزش باعث افزایش آمادگی جسمانی و احساس مثبت نسبت به شرایط جسمانی در خود فرد می‌شود.

مطالعات نشان داده نگرش فرد به خود و زندگی خود موجب کند شدن و یا سرعت بخشیدن به تکثیر سلولهای خطرناک و ظهور سرطان می‌گردد.

فواید روانی شیوه زندگی فعال در مطالعات زیادی تأیید شده است.فشار روانی در افراد ورزشکار به طور معنی داری کمتر از افراد غیر ورزشکار است.ورزش افراد را در یک وضعیت ایده‌ال شخصیتی و روانی قرار می‌دهد.

استرس سطح ایمنی بدن ( سلول‌های مسئول ایمنی) را کاهش می‌دهد.

تجارب فشارآور روانی، حالات عمیق تنشی و اضطرابی، ناکامیهای شدید، افسردگی طولانی، محرومیت از خواب به طور مکرر، داغدیدگی، سوگواری و سایر حالات هیجانی منفی می‌تواند موجب کاهش مؤقت یا طولانی مدت حساسیت دستگاه ایمن سازی بدن شده و شخص را در معرض انواع بیماریها و سرطان قرار دهد ورزش با افزایش ذخایر فیزیولوژیک بدن انسان را در برابر این فشارها مقاوم می‌سازد.

3 : نقش ورزش در کاهش افسردگی :

o امروزه افسردگی به عنوان یکی از دلایل مهم ابتلا به سرطان اعلام شده و در طی درمان هم وضعیت روحی و روانی فرد درمان گیرنده و طول عمر آنرا مشخص می‌کند.

o سرطان مخصوصاً با دو ویژگی عمده شخصیت همراه است که یکی عبارت است عدم ظهور هیجان و یا سرکوبی هیجان ، دیگری تمایل به ظهور احساسات بی پناهی و ناامیدی در مواجهه با استرس به عنوان مثال افراد پرخاشگر مستعد ابتلا به بیماری عروق کرونری قلب و در حالی که در افراد مستعد ابتلا به سرطان این موضوع برعکس است.

o افسردگی به میزان فراوانی توسط ورزش رفع می‌شود.

o ورزش بیشتر انواع افسردگی را با اثراتی مشابه داروهای درمانی می‌تواند از بین ببرد.

o مطالعه 1999 Blumenthal و همکاران 3 گروه مبتلا به افسردگی را بررسی کردند:

گروه 1 : درمان 4 ماه فقط با فعالیت ورزشی هوازی

گروه 2 : درمان فقط استفاده از داروهای ضد افسردگی

گروه 3 : درمان ترکیبی دارو و ورزش هوازی

نتیجه : شروع اثر درمان با دارو(گروه اول) سریع‌تر بوده اما بعد از 4 ماه تفاوتی بین 3 گروه از نظر ع&#