آشنایی با لیچی ؛ میوه ای کوچک با خواص شگفت انگیز میوه لیچی با خواصی که همه چینی ها می دانند

لیچی یا سرخالو ( به انگلیسی : Lychee ) میوه گیاهی به نام علمی لیتچی چیننسیس ( به انگلیسی : Litchi chinesis ) یا سرخالوی چینی و تیره ناترکیان و راسته ناترک سانان . میوه لیچی به دلیل رنگی که دارد به نام سرخالو شناخته می شود. 

این گیاه درخت بلند قامت با میوه های کوچک گوشتی دارد. لایه بیرونی میوه ها ظاهری خشن به رنگ صورتی – قرمز دارد که غیر خوراکی است، پوست لیچی سرخ و تیغ تیغی و چرم مانند است و کمی شباهت به توت فرنگی دارد. 

لایه داخلی میوه گوشته ای شیرین و سفید رنگ ، شفاف ، سفت و آبدار به شکل گرد یا بیضی به قطر 1 – 1.5 سانتی متر است که به تنهایی یا در دسرها استفاده می شود. 

این میوه معطر و شیرین بومی جنوب چین است و به عنوان تولید کننده اصلی این میوه شناخته می شود ، کشورهای آسیای جنوبی ، شبه قاره هند  و آفریقای جنوبی هم جزو تولید کنندگان لیچی محسوب می شوند. 

لیچی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است ، از جمله ویتامین B3 ، ویتامین B6 ، ریبوفلاوین ، فولات ، مس ، پتاسیم ، فسفر ، منیزیم و منگنز . لیچی سرشار از فیبر ،  پروتئین ، پروآنتوسیانیدین ( در سیب ، بلوبری و انگور هم وجود دارد ) و پلی فنول است . 

پروآنوسیانیدین خواص انتی اکسیدان ، ضد دیابت ، ضد التهاب ، محافظ قلب ، ضد رگسازی برای رشد تومورها که باعث پیشگیری و مهار سرطان می شود. 

وزن هر میوه لیچی حدود 10 گرم است. 

100 گرم لیچی 95 درصد ویتامین ث مورد نیاز زنان بالغ و 70 درصد ویتامین ث مورد نیاز روزانه مردان بالغ را تامین میکند.

میوه لیچی مقدار زیادی فیبر دارد که به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک میکند و حرکات روده را تسهیل می نماید و به سرعت جذب غذا کمک میکند. این میوه مقوی معده است باعث هضم بهتر غذا می شوند ، شیره های معده را تحریک میکند که همین امر باعث می شود مواد مغذی سالم بهتر جذب شوند. یبوست و سایر اختلالات گوارشی کاهش پیدا کند. 

براساس مطالعه ای که در سال 2016 انجام شد ، دانشمندان دریافتندکه عصاره لیچی به حفظ سلامت کبد کمک کرده ، سلول های سرطانی و ویروس ها را مهار کرده و عملکرد ورزشی را بهبود می بخشد.

درخت میوه لیچی

وجود ویتامین ث در لیچی باعث بهبود و تقویت سیستم ایمنی می شود. به خصوص برای مقابله بدن با سرفه ، سرماخوردگی و آنفولانزا مناسب است.  ترکیب فنولیک میوه لیجی خاصیت ضد آنفولانزایی دارد و الیکونول موجود در آن تکثیر ویروس آنفولانزا را متوقف کرده و از سرفه و سرماخوردگی پیشگیری می نماید. 

وجود ترکیبات پروآنتوسیانیدین و پلی فنولیک لیچی برای مقابله با اثرات مخرب رادیکال های آزاد در بدن بسیار موثر است و با سلول های سرطانی به خصوص سرطان سینه مقابله میکند. 

به طور سنتی هنگام بزرگ شدن غده ها و تومورها تجویز میشود. بر اساس مطالعه انجام شد پالپ خشک میوه دارای خواص ضد تومور است . 

پروآنتوسیانیدین لیچی خاصیت ضد ویروسی دارد. اولیگونول و لیچیتانین موجود د راین گیاه به پیشگیری از گسترش ویروس ها به خصوص ویروس هرپس کمک میکند. 

مصرف سرخالو سطح پتاسیم – سدیم در بدن را متعادل می کند که برای تثبیت فشار خون بسیار مناسب است. از سویی دیگر پتاسیم با خاصیت گشاد کنندگی عروقی که کدارد به مهار فشار خون در عروق کمک میکند و باعث کاهش کلسترول بد می شود. 

یکی از عناصر مهم تولید گلبول های قرمز خون ، مس است . مس موجود در سرخالو باعث بهبود گردش خون شده و کمک میکند اکسیژن رسانی به اندام ها و سلول ها افزایش پیدا کند. 

از سویی دیگر وجود پلی فنول بیوفلاونوییدی به نام روتین در لیچی به استحکام عروق خونی کممک کرده و مانع از پارگی و کشیدگی عروق خونی می شود و از بیماری هایی مثل واریکوسل و بواسیر پیشگیری میکند.

بالاتر اشاره شد که لیچی باعث افزایش گردش خون در بدن می شود در نتیجه به تغذیه بهتر فولیکولهای مو کمک می کند و باعث می شود موهایی سالم و قوی تر داشته باشید.

ماسک مو تقویت کننده لیچی : برای بهره بردن از خواص لیچی به صورت موضعی آب 7 – 8 عدد لیچی را بگیرید با 2 قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا مخلوط کنید و روی پوست سر بکشید و با یک کلاه پلاستیکی سر را بپوشانید و بعد از 1 ساعت موها را آبکشی کنید.

ماسک مو درخشان کننده لیچی : شرایط نامساعد آب و هوایی باعث کدر شدن موا می شود اگر میخواهید درخشش و جلای موها را برگردانید گوشت10 عدد لیچی را له کنید و روی موها بکشید و بعد از 15 دقیقه موها را آبکشی کنید.

سرخالو سرشار از ویتامین ث است که نقش مهمی در تولید کلاژن و کارنیتین دارد و به چربی سوزی بیشتر کمک میکند بنابراین میتواند به عنوان یک بوستر انرژی فوری محسوب شود. 

مطالعات اخیر محققان روی موش ها نشان داده است که مصرف لیچی به طور قابل توجهی از ضایعات عصبی که منجر به آلزایمر می شوند پیشگیری کرده و باعث بهبود عملکرد شناختی مغز می شود. 

ویتامین موجود در سرخالو باعث بهبود عملکرد مغز می شود و به حفظ سلامت سیستم عصبی کمک کرده و مانع از بروز اختلالات مغزی می شود. 

مهم ترین عامل ایجاد پیری زودرس اسیب رادیکالها ی آزاد به پوست است. ویتامین ث موجود در لیچی ضمن این که خاصیت روشن کنندگی دارد و با لک های پوستی ناشی از پیری مقابله می کند ، مانع از آسیب سلولهای پوست در مقابل رادیکالهای آزاد شده و روند پیری را کند میکند. 

شما میتوانید با لیچی یک ماسک صورت جوانساز و روشن کننده بسازید.

ماسک صورت لیچی برای جوانسازی پوست : گوشت 4 – 5 عددلیچی را به همراه یک چهارم موز کاملا رسیده پوره کنید و روی صورت و گردن بمالید و بعد از 15 دقیقه بشویید.

ماسک صورت ضد لک لیچی : ویتامین ث موجود در لیچی با تجمع رنگدانه های پوستی مقابله میکند. کافیست گوشت لیچی را له کنیدو با پنبه روی لک ها قرار دید و بعد از 15 دقیقه بشویید. 

ماسک لیچی برای درمان آفتاب سوختگی : ترکیب لیچی با ویتامین ای باعث تسکین پوست ملتهب ناشی از آفتاب سوختگی می شود. 3 – 4 عدد گوشت لیچی را له کنید و آبش را بگیرید و با روغن 1 عدد کپسول ویتامین ای مخلوط کرده و روی قسمت های آفتاب سوخته بکشید و بعد از نیم ساعت بشویید. 

عصاره لیچی سرشار از عامل شناخته شده ضد التهاب به نام فلاونول است که به درمان آسیب های بافتی ملتهب کمک میکند. 

سرخالو سرشار از فیبر است ، محتوای اب زیادی دارد و مقدار چربی آن ناچیز است ، این  مزایا باعث شده مصرف این میوه برای کاهش وزن موثر باشد. 

مواد معدنی موجود در لیچی ، جذب کلسیم در استخوان ها را افزایش می دهد و کمک میکند استخوان های محکمتری داشته باشید و احتمال بروز پوکی استخوان را کاهش میدهد. 

این میوه حاوی بتاکاروتن و پلی فنول است که به پیشگیری از بیماریهای قلبی کمک میکند. بیماران قلبی میتوانند با خیال راحت لیچی را مصرف کنند و از آن لذت ببرند. 

سرخالو حاوی آهن ، اسید فولیک و ویتامین ث است که جذب آهن را بیشتر می کند. بنابراین برای درمان افرادی که مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن هستند کمک زیادی می کند. 

درمان کم خونی یکی از خواص لیچی

لیچی میتواند قند خون را پایین بیاورد بنابراین مصرف کنندگان داروهای دیابت باید محتاط باشند.

زیاده روی در مصرف لیچی برای بدن خطرساز است. 

در سال 2014 بیماری های غیر قابل توجیهی در میان کودکان هندی یافت شد که علت بروز آن مصرف سرخالو نرسیده بود که ترکیب هایپوگلیسین A موجود در میوه و قند خون پایین کودکان هندی که دچار سوتغذیه بودند باعث بروز اثرات عصبی حال و حتی مرگ شده بود. 

احتمال بروز واکنش آلرژیک نسبت به این میوه وجود دارد بنابراین برای اولین بار مقدارکمی از آن را مصرف کنید. 

لیچی میتواند باعث به هم خوردن تعادل هورمونی ، خونریزی داخلی ، تب یا مشکلات دیگر شود.

مصرف لیچی برای زنان باردار و شیرده ممنوع است و احتمال ایجاد خونریزی و عفونت در جنین را بالا می برد. 

مصرف زیاد لیچی باعث خونریزی بینی ، تب یا گلو درد می شود.

امکان بروز تداخل دارویی لیچی با داروهای زیر وجود دارد. 

- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپرفن یا ناپروکسن 

- داروهای دیابت

- مسکن ها 

داروهای ضد پلاکت خون مانند کلوپیدوگرل

- داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین و هپارین

- داروهای کاهش کلسترول و چربی خون

- داروهای قلب و عروق

- داروهای ضد سرطان

- داروهای ضد ویروس

- داروهای کاهش دهنده سیستم ایمنی بدن

- مکمل های گیاهی مانند جینکوبیلوبا

نحوه مصرف میوه لیچی

دمنوش لیچی به همراه دانه برای تسکین سرفه ، کاهش قند خون و کاهش دردهای عصبی مفید است. 

سایر خواص هسته لیچی عبارتند از :

- تسکین تشنگی

- قابض و خنک کننده 

- مسکن

- درمان آماس بیضه

- درمان اختلالات عصبی و دردهای عصبی فتق

لیچی بعد از چیده شدن از درخت ، رسیده تر نمی شود.

پوسته قهوه ای رنگ لیچی نشان دهنده تازه بودن میوه است.

لیچی هایی را انتخاب کنید که سنگین و محکم هستند و پوسته خشک دارند.

لیچی های نرم ، ضرب دیده یا دارای نقطه سیاه را انتخاب نکنید.

ماندگاری لیچی در یخچال داخل کیسه پلاستیکی حداکثر 10 روز است.

فریز کردن لیچی ماندگاری میوه را بالاتر می برد البته باعث تیره تر شدن پوسته آن خواهد شد.

گردآوری : بخش تغذیه و آشپزی بیتوته