باغ تخت شیراز: پیشینه‌ای ژرف از ارزش‌های فرهنگی و تاریخی ایرانتاریخچه باغ تخت شیرازموقعیت جغرافیایی باغ تخت شیرازوضعیت کنونی باغ تخت شیرازسوالات متداول درباره باغ تخت شیراز نتیجه‌گیری درباره باغ تخت شیراز 

شهر شیراز، با گذشته‌های گرانبها و تاریخی خود، به عنوان "شهر شاعران" و "شهر ادبیات" شناخته می‌شود. در دامان این شهر با ارزش، یادگارهای مهمی از دوران‌های مختلف تاریخی یافت می‌شوند. یکی از این یادگارها، باغ تخت قراچه است که به عنوان یک شاهکار تاریخی در منطقه شناخته می‌شود.

تاریخچه باغ تخت

باغ تخت قراچه، متعلق به خاندان بزرگ قراچه، یکی از آثار تاریخی شهر شیراز محسوب می‌شود. این باغ در ارتفاعات شمالی شهر و در دامنهٔ "کوه باباکوهی" واقع شده و از دوران هخامنشیان به وجود آمده است.

باغ تخت ابتدا توسط "اتابک قراچه"، اجداد طایفه قراچه از ایل قشقایی ها، در سال ۴۸۰ هجری احداث گردید و به "تخت قراچه" معروف گردید.

باغ تخت شیراز، یکی از جواهرهای تاریخی شهر شیراز، گذاری تاریخی طولانی و پراز شاهکارهای فرهنگی را پشت سر گذاشته است. در قرن نهم، در دوره تیموری، این باغ با حضور زیبا و پررونق خود مورد توجه مسافران و تاریخ‌نگاران قرار گرفت. تیمور گورکانی، در سفر به شیراز، این باغ را به عنوان یک مکان زیبا و آباد توصیف کرده و حتی خود به ساخت یک کاخ با همین نام در نزدیکی شهر اقدام کرده است.

در دوران صفوی نیز، تاورنیه، جهانگرد فرانسوی، در سفر خود به شیراز، از باغ تخت خبر داده و زیبایی آن را تحسین کرده است. او این باغ را به اشتباه "باغ فردوس" نامیده اما توصیفات او نشانگر آن است که وی در واقع از باغ تخت قراچه یاد کرده است.

 در دوران حکومت آغا محمدخان قاجار، به وسیلهٔ تغییرات و گسترش‌ها، این باغ به "تخت قاجار" تبدیل شد.  در این دوران، باغ به شکل جدیدی طراحی شد و حمام‌ها، استخرها، و عمارات زیبایی افزوده شدند.

تحت فرمان ناصرالدین شاه، باغ تخت به ابعاد بزرگتری گسترش یافت. تغییرات زیبایی در این دوره به شکلی کامل‌تر ظاهر شدند و از این دوره عظمت و شکوه باغ به اوج خود رسید.

عمارت تخت قاجار

با ورود به دوره پهلوی، تصاویری از باغ تخت نشانگر نقل مکان و تغییرات زیاد در آن هستند. استخرها خشک شده، درختان مرکبات از دست رفته و باغ به وضعیت ویرانی کشیده شد. نام باغ نیز از "تخت قاجار" به "باغ تخت" تغییر یافت.

با گذر زمان، باغ تخت شیراز نه تنها یک شاهکار تاریخی بلکه یک شاهکاری از تغییرات و تحولات فرهنگی و هنری در ایران را به تصویر کشیده است. این باغ که از دوران تیموری تا دوره پهلوی را در خود جای داده، به عنوان یک آثار ملی ایران به یادگار مانده و به یک مقصد گردشگری برجسته تبدیل شده است.

باغ تخت قراچه، در شمال با بلوار جمهوری، در جنوب با بلوار آزادی، در شرق با خیابان جدید قرآن و در غرب با فلکه گاز محصور است.

عکس باغ تخت شیراز

در ۲ آبان ۱۳۵۱، باغ تخت با شماره ثبتی ۹۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. متاسفانه امروزه بخش کمی از این باغ به‌همراه قسمت‌هایی از حمام باقی است و به‌سختی می‌توان بین آثار به‌جای مانده و پیشینه شکوهمند این بنا ارتباطی برقرار کرد.اکنون باغ تخت قراچه به عنوان یک پادگان نظامی شیراز شناخته می‌شود. این مکان همچنان جاذبه‌ای برای بازدیدکنندگان و گردشگران است که با شاهکارهای هنر و معماری هخامنشی آشنا می‌شوند. 

سوال 1:باغ تخت شیراز چه زمانی بنا شده است؟

باغ تخت شیراز در سال‌های پایانی قرن پنجم بر دامنه کوه «باباکوهی» ساخته شد.

سوال 2:باغ تخت شیراز در کجا واقع شده است؟

باغ تخت شیراز از شمال به بلوار جمهوری، از جنوب به بلوار آزادی، از سمت شرق به خیابان جدید قرآن و از غرب به‌ فلکه گاز محدود می‌شود.

سوال 3:وضعیت فعلی باغ تخت شیراز چگونه است؟

متاسفانه امروزه بخش کمی از این باغ به‌همراه قسمت‌هایی از حمام باقی است و به‌سختی می‌توان بین آثار به‌جا مانده و پیشینه شکوهمند این بنا ارتباطی برقرار کرد. این مجموعه در حال حاضر در تصرف نیروهای نظامی است.

سوال 4: آیا امکان بازدید از باغ تخت شیراز وجود دارد؟

در حال حاضر باغ تخت شیراز به‌عنوان مرکز علوم و فنون مکانیزه نزاجا (مرکز آموزش پیاده) فعالیت دارد. به همین دلیل امکان بازدید عمومی از این مکان وجود ندارد.

سوال 5:چه تحولاتی در دوره قاجار در باغ تخت شیراز رخ داد؟

در دوره قاجار، باغ تخت با تحولات اساسی روبه‌رو شد. با دستور آغا محمد خان، عمارت قدیمی با عمارت جدیدی جایگزین شد و نام باغ به "تخت قاجار" تغییر یافت. 

باغ تخت شیراز یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهر شیراز است که به عنوان یک نماد از تاریخ و هنر ایران شناخته می‌شود. با قدمتی که به ده‌ها قرن بازمی‌گردد، این باغ شاهکارهای معماری و باغبانی را در خود جای داده است. از دوران هخامنشی تا دوره قاجار، باغ تخت شیراز تحولات زیادی را تجربه کرده و نقش مهمی در تاریخ این منطقه ایفا کرده است. اما متأسفانه، در حال حاضر بخش کمی از این باغ به همراه برخی از ساختارهای تاریخی آن فراموشی و ویرانی را تجربه می‌کنند.  به همین ترتیب، حفظ و حراست از این آثار تاریخی ضروری به‌نظر می‌رسد تا به آینده نسل‌ها این زیبایی‌ها و ارزش‌های فرهنگی منتقل شود.

  گرد آوری:بخش گردشگری بیتوته