سفری به عمق تاریخ باستانی: اهرام سه گانه مصراهرام جیزه یا اهرام سه گانه مصر نام اهرام سه‌گانه مصراسرار اهرام مصر پایان عصر هرم در مصر سوالات متداول درباره اهرام سه گانه مصرسخن پایانی مقاله ی اهرام سه گانه مصر

اهرام جیزه یا اهرام سه گانه مصر یک مجموعه از سازه‌های باستانی در مصر است که در دوره سلسله چهارم (حدود 2575 تا حدود 2465 قبل از میلاد) ساخته شده‌اند. این اهرام‌ها بر روی یک فات سنگی در ساحل غربی رودخانه نیل در نزدیکی شهر جیزه (یا گیزه) در شمال مصر واقع شده‌اند. در زمان‌های باستان، اهرام‌های مصر به عنوان یکی از هفت عجایب جهان شناخته می‌شدند. این سازه‌ها در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال 1979 قرار گرفته‌اند.

اهرام مصر شامل سه هرم اصلی به نام‌های خوفو، خفرع و منقرع یا منکائوره هستند، که برای پادشاهان سلسله چهارم ساخته شده‌اند. بزرگترین از این ساختمان‌ها هرم خوفو است، که به نام هرم بزرگ هم شناخته می‌شود و دارای ابعاد بزرگی است. هرم خفرع و هرم منقرع  نیز دو سازه مهم دیگر از اهرام  مصر هستند.

اهرام‌های سه  گانه مصر به عنوان نمادهای مهمی از میراث مصر باستان و معماری باستانی جهان شناخته می‌شوند. این سازه‌ها در طول تاریخ مصر و جهان به دلیل بزرگی و اهمیت آن‌ها باعث جذب توجه زیادی از گردشگران و تاریخ‌دانان شده‌اند. 

هرم خوفو، احتمالاً عظیم‌ترین سازه تا کنون در سطح کره زمین ساخته شده است. ضلع‌های آن با زاویه 51  و 52 درجه به بالا می‌آیند و به دقت به سمت چهار نقطه اصلی قطب‌نما قرار گرفته‌اند. هسته اصلی هرم از بلوک‌های سنگ آهک به رنگ زرد، پوشش بیرونی (که اکنون تقریباً کاملاً از بین رفته) و گذرگاه‌های داخلی از سنگ‌های آهکی با رنگ روشن‌تر ساخته شده است. برای ایجاد این ساختار 5.75 میلیون تن سنگ به کار رفته و تقریباً 2.3 میلیون بلوک سنگ برش داده، حمل و نصب شده‌اند. این کار از توانایی فنی و مهندسی استثنایی گواهی می‌دهد.

اهرام ثلاثه مصر

دیوارهای داخلی هرم و برخی از سنگ‌های بیرونی که هنوز باقی مانده، اتصالاتی ظریف‌تر نسبت به سایر سازه‌های مشابه در مصر باستان دارند. ورودی هرم در ضلع شمالی و حدود 59 فوت (18 متر) از سطح زمین قرار دارد. از این نقطه، یک راهروی شیب‌دار به ساختار اصلی هرم می‌رسد، به خاک صخره‌ای که سازه بر آن ایستاده است نفوذ کرده و در یک اتاق زیرزمینی ناتمام ختم می‌شود. از راهروی نزولی، یک راهرو صعودی منشعب می‌شود که به یک اتاق منتهی می‌شود که به نام "اتاق ملکه" و یک گالری شیب‌دار بزرگ با طول 151 فوت (46 متر) است. در انتهای بالای این گالری، یک گذرگاه طولانی و باریک به اتاق دفن منتهی می‌شود که معمولاً به عنوان اتاق پادشاه شناخته می‌شود. این اتاق به طور کامل با سنگ‌های گرانیتی پوشانده شده است.

از اتاق پادشاه، دو شفت باریک به صورت مایل از سنگ‌تراشی به سمت بیرونی هرم می‌رسند. هدف احتمالی این تخته‌ها ممکن است محافظت از سقف اتاق دفن با منحرف کردن نیروی رانش عظیمی بوده باشد که توسط توده‌های سنگ‌تراشی پوشاننده اعمال می‌شد. گرانیتی باشد. از اتاق پادشاه، دو شفت باریک به صورت مایل از سنگ‌تراشی به سمت بیرونی هرم می‌رسند. هدف احتمالی این تخته‌ها ممکن است محافظت از سقف اتاق دفن با منحرف کردن نیروی رانش عظیمی بوده باشد که توسط توده‌های سنگ‌تراشی پوشاننده انجام می‌شد.

به طور معمولی، این سوال که چگونه اهرام ساخته شده‌اند، پاسخ دقیقی ندارد. احتمالاً مصریان از خاکریزی شیب‌دار و محاصره‌ای از آجر، خاک و ماسه برای ساخت اهرام‌ها استفاده می‌کردند، که با بالا آمدن هرم به ارتفاع و طول آن افزوده می‌شد. بلوک‌های سنگی با استفاده از سورتمه، غلتک و اهرم از سطح شیب‌دار بالا کشیده می‌شدند. به گفته تاریخ‌نگاران یونان باستان، هرم بزرگ 20 سال زمان برای ساختن خود می‌برد و نیاز به 100000 کارگر داشت. این تعداد کارگران به نظر می‌رسد که در زمانی که رودخانه نیل در حال سیل بود، به کار برده می‌شدند. 

اهمیت اهرام سه گانه مصر

در نزدیکی هرم بزرگ، در منطقه معبد دره خفره، مقبره ای که حاوی تجهیزات دفن ملکه هتفرس، مادر خوفو بوده، کشف شده است. این مقبره در سال 1925 کشف شد و حاوی تجهیزات دفن متعلق به ملکه هتفرس بوده که نشان‌دهنده توانایی بالای هنری و کمال فنی صنعتگران سلسله چهارم مصر دارند.

در اطراف اهرام جیزه، میدان‌های وسیعی از سازه‌های تدفین وجود دارند که به آنها "مستابس" می‌گویند. این مستابس‌ها در قالب یک شبکه برای دفن بستگان یا مقامات پادشاهان سلسله چهارم استفاده می‌شده‌اند. علاوه بر مستابس‌های سلسله چهارم، مستابس‌های متعددی از سلسله‌های پنجم و ششم (حدود 2465 تا حدود 2150 قبل از میلاد) نیز در اطراف و در میان سازه‌های پیشین یافت شده است.

همچنین، حفاری‌ها در دهه‌های اخیر مناطق کارگری را نشان داده‌اند که شامل نانوایی‌ها، انبارها، کارگاه‌ها و مقبره‌های کوچک کارگران و صنعتگران می‌شوند. این مناطق به انتهای سلسله چهارم و اوایل سلسله‌های پنجم و ششم مرتبط هستند و نشان‌دهنده تجارب تاریخی اهالی مصر باستان در مورد ساخت و تدفین است.

اهرام‌های جیزه و سازه‌های پیرامونی آن‌ها تاکنون نمادهای بزرگ میراث فرهنگی و تاریخی مصر باستان به حساب می‌آیند و جاذب گردشگران و تاریخ‌دانان جهانی هستند. این سازه‌ها نمایانگر توانایی بزرگ مهندسی و هنری مصریان باستان و نمادهایی از تاریخ و تمدن این سرزمین معجزه‌آسا هستند.

اهرام جیزه

در سال ۲۵۶۹ قبل از میلاد، پس از ۲۰ سال تلاش طاقت‌فرسا، ساخت هرم خوفو به پایان رسید. این هرم به عنوان بلندترین سازهٔ ساخته‌شده توسط انسان‌ها در طول بیش از ۴۴۰۰ سالی که تا سال ۱۸۸۹ وقتی که برج ایفل با ارتفاع ۳۰۰ متر ساخته شد، وجود داشت، شهرت یافت. محدودهٔ این هرم شامل ۶ قطعهٔ عظیم زمین شهری بود. بیشتر سنگ‌های استفاده شده در ساخت این بنا بسیار بزرگ بودند و با استفاده از کامیون‌ها جابجا می‌شدند.

سطح بیرونی هرم خوفو که امروزه مشاهده می‌شود، مربوط به مقبرهٔ فرعونی به نام "خوفو" بود. در زمان ساخت این هرم، از سنگ‌های آهک صیقلی و زیبایی برای روکش انتخاب شده بود. اما در سده‌های بعد، فرمانروایان مصری سنگ‌های با ارزش این مقبره را برای استفاده در ساخت ساختمان‌های خود دزدیدند. این عمل باعث کاهش  ۵ درصد ارتفاع اصلی هرم شد و به ارتفاع فعلی آن که ۱۳۸ متر است، رسید.

معماری اهرم سه گانه مصر

آرامگاه خوفو دارای هفت گودال بزرگ به شکل قایق مانند است. این گودال‌ها در سمت شرقی هرم و در زیر آن واقع شده‌اند. این عناصر به شکل قایق در آمده‌اند و از آجر ساخته شده‌اند، و نمایانگر نوعی انتقال پادشاهان به ستارگان در زندگی پس از مرگ بوده‌اند.

دفن قایق‌ها در تاریخ مصر باستان دارای سابقه‌ای طولانی و مهم در بستر مردگان سلطنتی دارد. در دودمان اول مصر، در محوطه آبیدوس که قبرستان شاهان اولیه مصر بود، یک ناوگانی از ۱۴ قایق با قایق‌های چوبی واقعی به طول متوسط ۱۸ تا ۱۹ متر کشف شده است. با این حال، در آرامگاه خوفو تنها گودال‌هایی به شکل قایق وجود داشته و قایق‌های واقعی در آنجا کشف نشده‌اند.

علاوه بر این، در سمت جنوبی هرم‌ها نیز دو گودال عظیم و مستطیل شکل با قایق‌هایی کاملا از هم جدا شده کشف شد. یکی از این قایق‌ها خارج شده و بازسازی شده است. این قایق با طول ۴۳٫۳ متر از ۱۲۲۴ قطعه ساخته شده بود، که با طناب به هم دوخته شده‌اند. به نظر می‌رسد این قایق‌ها برای استفاده در مراسم تشییع جنازه پادشاه در آخرین سفر زمینی او به کار رفته‌اند.

هرم خوفو دارای سه اتاق برای دفن اجساد است. اتاق اول برای دفن شاه، اتاق دوم برای ملکه و اتاق سوم که به منظور گمراه کردن دزدان هرم طراحی شده بود.

تاریخ اهرام سه گانه مصر

هرم خفرع یا هرم خفرن دومین هرم بزرگ از اهرام سه‌گانه مصر است. تاریخ ساخت این هرم به دودمان چهارم مصر بازمی‌گردد. اگرچه هرم خوفو بزرگ‌ترین هرم در میان هرم‌های سه‌گانه است، اما هرم خفرع وضعیت بهتری دارد و از بقیه هرم‌های دشت جیزه بهتر حفظ شده است. نوک هرم و اتاق‌های دفنی آن نیز از سایر هرم‌های دشت جیزه در وضعیت بهتری قرار دارند.

هرم خفرع کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است چرا که دارای کمترین تعداد اتاق‌های دفن است. این هرم دارای دو ورودی است، یکی پست‌تر و دیگری بلندتر، که به اتاق مرکزی با گور سنگی درون آن متصل می‌شوند.

در حین حفاری هرم خفرع، یک مجسمه باشکوه به اندازه واقعی شاه کشف شد که از یک نوع سنگ بسیار سخت به نام مگالیتی ساخته شده بود. این مجسمه تصویر واقعی پادشاه را نمایان می‌کند که بر روی تختی شبیه به شکل شیر نشسته است. در هر دو طرف او، دو گیاه به نام پاپیروس و لوتوس به عنوان نمادهای مرتبط با مصر علیا و سلفی قرار داده شده‌اند.

کشف مجسمه شاه بسیار مهم و ارزشمندی در مطالعات مصر باستان به شمار می‌رود و به اتصال دو سرزمین اشاره دارد. این اتصال نمایانگر وظیفه اصلی پادشاه بود که به حفظ یکپارچگی کشور تحت اقتدار فرمانروایی واحد می‌پرداخت. پایه‌ها و سایر بخش‌های کشف شده نیز نشان می‌دهند که این مجسمه تنها یکی از ۲۳ تصویر فرعون موجود در این معبد بوده است.

در هرم خفرع نگاره‌تراشی یا نقاشی انجام نشده است. این هرم پس از مرمت در سال ۲۰۰۵ مجدداً برای بازدید عمومی گشوده شد .

زمین‌شناسی اهرام سه گانه مصر

هرم منقرع، سومین هرم سه‌گانه مصر وابسته به دودمان چهارم مصر است. آخرین هرم از اهرام سه‌گانه مصر، هرم منکائور (Menkaure) نیز به نام هرم منقرع شناخته می‌شود. این هرم ارتفاعی به اندازه ۶۵٫۵ متر دارد و به سلسله پادشاهان عهد بعد از فرعون خوفو تعلق دارد.  

از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد هرم منکائور می‌توان به معماری خاص اتاق خاکسپاری اشاره کرد. این هرم دارای اتاقی خاص برای دفن فرعون است که به یک راهروی کوتاه به اتاق دیگری متصل می‌شود. اتاق متصل دارای چند مخزن است که برای نگهداری تاج‌های فرعون و کوزه‌هایی برای نگهداری از اعضای داخلی بدن در زمان زندگی پس از مرگ طراحی و تعبیه شده است. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده رسوم و باورهای مهم مرتبط با زندگی پس از مرگ در فرهنگ مصر باستان می‌باشند و نقش مهمی در ساختار و معماری آرامگاه‌ها داشته‌اند

اسرار اهرام مصر

اهرام مصر از جاذبه‌های معروف و تاریخی این کشور به شمار می‌آیند. این بناها، نه تنها به عنوان نمادهای تاریخی و فرهنگی مصر، بلکه به عنوان یکی از بزرگترین معماری‌های ساخته‌شده تا کنون در جهان نیز شناخته می‌شوند. تاکنون همچنان اسرار و معماهای زیادی در مورد اهرام مصر وجود دارد، که مورد بررسی و تحقیق محققان و پژوهشگران قرار گرفته‌اند. در این مطلب، به برخی از این اسرار و معماها اشاره می‌شود. 

شاید مهم‌ترین اسرار اهرام مصر نحوه ساخت آن‌ها باشد. تا کنون تعدادی از تئوری‌ها و فرضیات در مورد ساخت اهرام ارائه شده است، اما هنوز هم پاسخ نهایی و قطعی وجود ندارد. یکی از تئوری‌های مورد قبول تا حدودی، اعتقاد به مشارکت تعداد زیادی از مردم عادی در ساخت اهرام به عنوان یک وظیفه مدنی است. بر اساس این تئوری، سازندگان اهرام را به عنوان کارگران ماهر و متخصصی می‌دانند که بابت کار خود پول دریافت می‌کردند. در اوج ساخت اهرام حدود ۲۰,۰۰۰ مصری در ساخت این بناها شرکت می‌کردند. نقاشی‌های دیواری و سنگ‌نگاره‌های باقی‌مانده از دوران مصر باستان نشان می‌دهند که سازندگان اهرام احساس غرور و همبستگی داشته‌اند.

یکی دیگر از اسراری که هنوز پاسخی برای آن یافت نشده است، نحوه حمل بلوک‌های سنگ آهنگ به وزن دو تن است. نحوه انتقال این سنگ‌ها به مکان ساخت اهرام و نحوه تشکیل بنای بزرگ اهرام، موضوعی که همچنان بحث‌برانگیز است. برخی از محققان اعتقاد دارند که مصریان از سیستم شیب‌دار و قرقره برای جابجایی این سنگ‌ها استفاده می‌کردند.

در فرهنگ و اعتقادات مصر باستان، خورشید یک نماد اساسی بود. خورشید به عنوان نماینده زندگی روی زمین شناخته می‌شد و چرخه خورشید یعنی طلوع و غروب آن نقش مهمی در  سازماندهی اجتماعی و مذهبی مصر باستان داشت. شهرها و همچنین مکان‌های مهم در شرق رودخانه نیل قرار گرفتند، زیرا این مناطق جایی بودند که خورشید طلوع می‌کرد و نمایان می‌شد. از آنجا که خورشید نماینده زندگی و روشنایی بود، در جهان زندگان از اهمیت بی‌نظیری برخوردار بود.

در این اعتقادات، مناطقی که در غرب رودخانه نیل واقع می‌شدند یعنی جایی که خورشید  غروب می کرد، جایگاهی برای جهان مردگان داشتند. این مناطق به عنوان مکانی برای قرارگیری جمادات و روحانیت مردگان در نظر گرفته می‌شد. از این جهت، تمام اهرام مصر نیز در ساحل غربی رودخانه نیل بنا شده‌اند، چرا که این ساختمان‌ها به عنوان مکان‌های دفن و اهمیت مذهبی برای مردگان به شمار می‌آمدند.

در واقع، بسیاری از محققان باور دارند که اهرام سه‌گانه مصر به عنوان نمادی از چرخه خورشیدی طراحی شده‌اند. این اهرام‌ها مشابه سه عقربه در یک ساعت به نظر می‌رسند، و معتقدند که می‌توان از موقعیت آن‌ها در طول روز به ساعت محلی اشاره کرد. به عبارت دیگر، این سازه‌ها نه تنها از منظر مذهبی و باورهای مردمی اهمیت داشتند بلکه تطابق جغرافیایی خاصی نیز داشتند و به نمایندگی از چرخه زندگی و مرگ در فرهنگ مصر باستان عمل می‌کردند. همچنین، هرم خوفو به علت دقت معماری و ویژگی‌های جغرافیایی خود، از جمله موقعیت دقیق در مرکز زمین، به عنوان یکی از شاهکارهای معماری مهم در تاریخ مصر شناخته می‌شود.

برخلاف دمای بالای محیط اطراف اهرام، دمای داخل اهرام حدوداً ثابت می‌ماند و در حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. این ویژگی منحصر به فرد در مورد اهرام مصر باعث معمایی بزرگ شده است. تاکنون محققان تلاش‌های زیادی برای بررسی ترکیب مواد سیمانی که در ساخت اهرام به کار رفته است انجام داده‌اند، اما هنوز پاسخ نهایی به این سوال یافت نشده است.

در کل، اهرام مصر همچنان یکی از بزرگترین اسرار تاریخی و معماری جهان محسوب می‌شوند. این اسرار و معماها همچنان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین معماهای تاریخ انسانی باقی مانده و تحقیقات و بررسی‌های بیشتری برای حل آنها نیاز دارند. 

کشفیات اهرام مصر

پایان عصر هرم در مصر باستان نشان‌دهنده اتمام ساخت اهرام بزرگ و تغییرات مهم در سیاست و فرهنگ این سرزمین بود. اهرام‌ها نمادی از بزرگی و قدرت مصری‌ها و همچنین عبور آن‌ها به دوره‌های جدید تاریخی و فرهنگی می‌باشند. پایان ساخت اهرام‌ها همراه با افزایش قدرت مقامات اداری و تغییرات اجتماعی در مصر بود.

سلسله پادشاهان پنجم و ششم مصری به ساخت اهرام‌ها پایان داد و کیفیت و مقیاس ساخت آنها در این دوره کاهش یافت. در دوره‌های بعدی، همچون پادشاهی سلسله اول و دوم، سازندگان هرم‌ها شروع به نوشتن گزارش‌های مکتوب از وقایع سلطنت شاه بر روی دیوارهای اتاق‌های دفن کردند که به عنوان متون هرمی شناخته می‌شوند. این متون شامل اطلاعات مذهبی و مراسم دینی مهم می‌باشند و به ما کمک می‌کنند تا فهم بهتری از زندگی مذهبی در مصر باستان کسب کنیم.

آخرین سازنده بزرگ اهرام، پادشاه پپی دوم از سلسله ششم، بود. پپی دوم در جوانی به قدرت رسید و به مدت ۹۴ سال حکومت کرد. او در زمان حکومت خود تغییرات مهمی را در مصر ایجاد کرد و رفاه پادشاهی قدیم رو به کاهش بود. با مرگ پپی دوم، مصر وارد دوران پرتلاطمی شد که به عنوان دوره میانی شناخته می‌شود و این دوره شاهان بعدی، به ویژه از سلسله دوازدهم، به ساختمان‌های هرمی بازگشتند، اما هرگز در مقیاس اهرام بزرگ نبود. این دوره‌ها نماد از تغییرات عمیقی در تاریخ و فرهنگ مصر می‌باشند.

۱. اهرام سه گانه مصر چیست؟

اهرام سه گانه مصر مجموعه‌ای از سه بنای هرمی با شکل هندسی مثلثی هستند که در دهه‌های آخر هزاره سوم واقع در نزدیکی قاهره، در مصر باستان ساخته شدند.

۲. چه کسی اهرام سه گانه مصر را ساخت؟

اهرام سه گانه مصر توسط سه پادشاه مصر باستان به نام‌های خوفو، خوفرع، و منکائور ساخته شد. هر هرم به ترتیب به اسم هر پادشاه نامگذاری شده است.

۳. چه مقدار زمان برای ساخت اهرام سه گانه مصر طول کشید؟

ساخت اهرام سه گانه مصر مدت زمان زیادی به طول انجامید. به عنوان مثال، هرم خوفو در حدود سال ۲۵۶۹ قبل از میلاد تکمیل شد و بیش از ۲۰ سال زمان و تلاش بسیار بزرگی برای ساخت آن صرف شد.

۴. چه عواملی باعث ساخت اهرام‌ها شد؟

ساخت اهرام‌ها به دلیل عوامل مختلفی اتفاق افتاد. عواملی چون مذهبی بودن اهرام‌ها و نقش خورشید در تفکر معنوی مصر باستان، وظیفه پادشاهان در حفظ یکپارچگی کشور و نمایش قدرت فرمانروایی واحد، و عوامل جغرافیایی نظیر موقعیت زمینی مهم اهرام‌ها در مرکز مصر، تأثیرگذار بودند.

۵. اهرام مصر چند عدد است؟

بر اساس پژوهش تا سال ۲۰۰۸ تعداد ۱۱۸ یا ۱۳۸ هرم در مصر کشف و شناسایی شده است.

با تکمیل این بخش از مقاله در مورد اهرام سه گانه مصر، به اهمیت و تاریخچه شگفت‌آور این بناهای باستانی پی بردیم. اهرام‌ها نه تنها نمادهای فرهنگ مصر باستان بودند بلکه عجایب مهندسی و معماری ایستادگی در برابر زمان بودند. آنها نشان‌دهنده دقت و ثبات انسان در ساخت آثاری بزرگ و ماندگار به عنوان علامت‌های تجلی برتری بر تلاش و خلاقیت بشر می‌باشند. اهرام‌ها همچنان به عنوان یکی از معجزات تاریخی و معماری جهان شناخته می‌شوند و مورد مطالعه و تعجب بسیاری از انسان‌ها قرار دارند. این آثار باستانی همچنان جذابیت‌های خود را حفظ کرده و به یادآوری تاریخ و فرهنگ باستانی مصر ادامه می‌دهند. منتظر اطلاعات بیشتر در مقالات دیگر باشید، چرا که تاریخ باستان و آثار آن همچنان یکی از موضوعات جذاب برای ما می‌ماند.

  گرد آوری:بخش گردشگری بیتوته